Toestand
Gesloopt/verdwenen.
Beschrijving/informatie/geschiedenis
Op deze lokatie tussen de steenweg (Rijksweg) en de Rachelsbeek was vanaf 1924 tot 1968 de steenbakkerij Meulemans gevestigd.
Het bedrijf werd gestart door Antoon Ramakers (burgemeester van Eisden) en zijn schoonbroer Richard Meulemans. Richard Meulemans had blijkbaar een mooie villa aan de overkant van de Rijksweg.
De fabriek was vrij uitgebreid. Er was een uitgebreide werkplaats, een Hoffmann-ringoven met een 37 meter hoge schouw en droogloodsen. Er werkten gedurende bijna 50 jaar gemiddeld 35 arbeiders en één bediende.
In het begin werden er enkel gewone Maaslandse of Rekemse brikken gemaakt, later ook gevelstenen. De Sint-Pauluskerk en het gemeentehuis van Lanklaar werden met brikken van deze fabriek gebouwd. Tot 1955 was de mijn van Eisden de grootste afnemer.
Net als de andere steen- en pannenbakkerijen in de Maasvallei maakte deze steenbakkerij gebruik van alluviale klei of leem, dit wil zeggen klei die lang geleden tijdens de ijstijden (Weischel-glaciaal, 116000 tot ongeveer 11000 jaar geleden) door de Maas werd afgezet.
De leem werd vlakbij uitgegraven met een baggermachine en op kipwagentje geladen. Over een smalspoor, een zgn. Décauvillespoor (60 cm spoorbreedte), voerde een paard telkens drie volle wagentjes naar de werkplaats en nam 3 lege mee terug. De wagentjes werden gelost in een silo vanwaar de leem over een transportband gevoerd werd naar de walsen. Op die band werden verontreinigingen uit de klei verwijderd. Vooral stenen waren dikwijls een probleem. Na de walsen kwam de leem in een strengenpers en werd vervolgens afgesneden tot het juiste formaat. Vervolgens gingen ze opnieuw met wagentjes naar de droogloodsen. De stenen werden gemaakt van april tot september. Het bakken gebeurde vervolgens tot nieuwjaar.
Op het eind van de jaren zestig waren grote investeringen nodig om nog te kunnen concurreren met de meer moderne steenfabrieken. Op het eind van 1968 sloot het bedrijf definitief. De gebouwen werden één voor één gesloopt. In 1981 ging ook de schouw tegen de vlakte...
Richard Meulemans werd geboren op 11 juli 1890 in Leuven. Hij was eerst gehuwd met Anna Rama(e)kers (Eisden, 1882 - Lanklaar, 1944). Daarna met Mariette Boderi. Richard Meulemans overleed op 11 juni 1964 in Eisden (Bron: Het Belang van Limburg).
Burgemeester Antoon Ramakers werd geboren op 24 juli 1880 in Eisden en overleed er op 15 juli 1960. Hij was getrouwd met Clementine Loix (Mopertingen, 1870 - Eisden, 1951).
In een stamboom op het internet (Genealogie van Wincken Dericks) vonden we ook een zekere Pieter Johannes Nicolaes Dirkx, "stoker op de ringoven van de steenbakkerij Meulemans-Ramakers". Hij werd geboren op 10 mei 1909 in Leut en overleed er op 04 januari 1978. Hij was de zoon van Pieter Joannes Joseph Dirkx (°1875), bijgenaamd 'de Pef', die mandenmaker was en ploegbaas van 'brikkenbekkers'.
Zijn schoonbroer, een zekere Joannes Vaesen, was blijkbaar "inzetter en stoker" op dezelfde steenbakkerij.
Jean Dreesen, kwam als 16-jarige in het bedrijf werken en doet in het artikel 'Van Lankerse brikken, pannen en plevuzen' zijn verhaal over het harde werk in de steenbakkerij: "We werkten per stuk, zo hadden de bazen geen omzien. Meulemans kwam enkel vragen naar het aantal gemaakte stenen om het loon uit te betalen. We maakten 3000 stuks per dag met drie man:een leemmaker, een vormer en een afdrager".
|
Meer foto's
Bronnen
- Informatie Marc Gonissen en Frans Medaer (met veel dank aan Jos Leenders voor de prachtige foto's)
- ‘t oude grimbiaca, nr. 4, 2015, Heemkring ’t oude grimbiaca, Opgrimbie (Maasmechelen)
- Koolputterserfgoed, Bert Van Doorslaer, provinciebestuur Limburg, 2002
- 'Van Lankerse brikken, pannen en plevuzen', F. Meijers, 'Lanklaar, het dorp waarin we leven', 2, Geschiedkundige Kring 'De Vreedsel', Lanklaar
|
