home > woord en beeld >
De panoven Vos rond 1900
De panoven van de familie Vos lag oorspronkelijk langs de Hoogstraat. Na de aanleg van de spoorlijn Diest-Hasselt in 1865 werd de oven verplaatst of werd een bijkomende oven gebouwd die een aansluiting kreeg op het station van Schulen. Dat was erg belangrijk voor de verkoop en het vervoer van pannen. Vervoer over gewone wegen over langere afstand was immers erg moeilijk.
Al bij de openbare verkoop van de oven in 1879 staat de aansluiting vermeld: "eene oude vermaarde pannenbakkerij met oven, hebbende eene verbindingslinie tot in de statie te Schuelen".
Ook op de stafkaart van 1884 is de aansluiting goed te zien. Bovendien zijn er twee pannenloodsen en de oven zichtbaar én een u-vormig gebouw. Dit gebouw is ook al zichtbaar op de militaire stafkaart van 1873. Langs de Hoogstraat ligt ook nog een panoven met één droogloods en twee kleine gebouwtjes (oven en werkhuis?).
We beschikken ook over een gedetailleerd plan afkomstig uit het archief van de NMBS. Jammer genoeg is het niet gedateerd. Aangezien de spoorlijn, op dat ogenblik eigendom van de Grand Central Belge, pas in 1897 door de Belgische staat werd genationaliseerd, moet het plan van na die datum dateren, rond 1900 dus.
De plattegrond is erg interessant. Het zijspoor loopt tot aan de eerste twee gebouwen, allicht een opslagplaats en de woning. Meer naar rechts ligt duidelijk de oven (steunberen aan de zijkanten!) en een groot u-vormig gebouw, mogelijk twee aan elkaar gebouwde droogloodsen. (klik op de afbeelding voor een groter formaat)
Dit was dus de panoven van Jozef Vos, de laatste pannenbakker van de familie Vos. Jozef Vos verkocht zijn laatste pannen volgens zijn eigen notities in 1906, hij overleed in het begin van de eerste wereldoorlog op 6 december 1914.
Op een oude postkaart van het station is het zijspoor links goed te zien. Dit liep tot aan de panoven van de familie Vos.
Meer info en bronnen:
- Plan station Schulen uit archief van de NMBS met dank aan Piet Rymen
- Stafkaart 1884 via Cartesius.be